| Temat: | |
|---|
Trawestacja? | | Pytanie: | napisał: amerrozzo |
|---|
Dzień dobry!
W powieści "Igrzyska śmierci" autorka
totalitarne
państwo nazwała Panem od łacińskiego zwrotu:
"panem et circenses" (chleba i igrzysk). Moje
pytanie brzmi: czy to już trawestacja, czy może
tylko zwykłe zapożyczenie? Pytam, gdyż nie mogę
się w tej sprawie dogadać z młodszym bratem,
który
twierdzi, iż to trawestacja, ponieważ w
oryginale
słowo to stoi w innym przypadku niż w książce
S.
Collins. A moim zdaniem to zupełnie bez
znaczenia.
Czy gdybym nazwę psa wziął od słowa z jakiejś
łacińskiej sentencji, to także byłaby to
trawestacja? Moim zdaniem o trawestacji możemy
mówić, gdy mamy zapożyczenie plus modyfikację.
W
przypadku dłuższych wypowiedzi sprawa jest
prosta,
ale co z pojedynczymi słowami?
A gdyby rzecz potraktować jako kwestię języka
potocznego, to czy można w wyżej opisanej
sytuacji
mówić o trawestacji? Niestety nie znalazłem w
Sieci podobnej sprawy, a dla mnie "potoczny" to
tyle co (z przymrużeniem oka) "powszechnie
stosowany, choć nie tolerowany na salonach".
Skoro
więc nie stwierdziłem owej powszechności, czy
po
prostu popularności, to uznaję, że twierdzenie,
iż
doszło tu do trawestacji, jest nadużyciem; albo
po
prostu błędem (w końcu i język potoczny musi
mieć
granicę, w przeciwnym razie każdy błąd będzie
można wybronić, powołując się na język
potoczny).
Z góry dziękuję za rozwianie wątpliwości i
zakończenie sporu. | | Odpowiedź: | ostatnia edycja: Agnieszka Piwnicka-Jagielska |
|---|
Trawestacja (wł. travestire – przebierać się,
maskować się) – parafraza utworu literackiego,
polegająca na zmianie stylu (z poważnego na
komiczny lub odwrotnie), zachowująca jego
podstawowe elementy kompozycyjne oraz
podejmowany temat. Stanowi odmianę parodii i
jest często wykorzystywana w satyrze. Efekt
komiczny uzyskuje się poprzez konfrontację
poważnego tematu dzieła z jego językiem i formą
(niską, potoczną, a nawet wulgarną).
W historii literatury najczęściej trawestowano
poezję epiczną, zwłaszcza utwory antyczne,
takie jak Eneidę Wergiliusza. Najpopularniejszą
odmianą trawestacji był poemat heroikomiczny.
Słownik terminów literackich. Janusz Sławiński
(red.). Wrocław: Zakład Narodowy im.
Ossolińskich, 2000, s. 590. ISBN 83-01-13851-3;
Literatura Polska - przewodnik encyklopedyczny.
Julian Krzyżanowski (red.). Warszawa: PWN,
1985, s. 492. ISBN 83-01-05369-0.
Trawestacja – w muzyce jest to jedna z odmian
parodii. Polegała na przeróbce utworu muzyki
poważnej na utwór o charakterze rozrywkowym.
Np. The Exception – V SymfoniaLudwig van
Beethoven, Koncert Brandenburski – Jan
Sebastian Bach (na polymoogu).
Trawestacja w stosunku do pojedynczych słów to
nadużycie
APiwnicka |
